Hoe verandert je leven als je stopt met een verslaving? De 32-jarige Sophie (niet haar echte naam) is kunstenares. Afgelopen zomer kwam ze bij mij in therapie voor haar alcohol- en cannabisgebruik. Na een paar kortere periodes van abstinentie besloot ze in november te stoppen met wiet en alcohol. Vier maanden later mocht ik haar interviewen tijdens een opfrissessie.

Hoe gaat het nu met je?

De laatste tijd staat vooral in het teken van loslaten. Ik ben mezelf aan het losweken van alles wat ik niet nodig heb. Dat gaat natuurlijk ook over alcohol en wiet. Ik hoef het niet te gebruiken en ik hoef ook niet te verantwoorden naar mijn vrienden waarom ik niet gebruik.

Maar het gaat vooral over controle loslaten. Ik besef namelijk dat ik niet in de hand heb wat er buiten mij om gebeurt. Altijd heb ik heel zeker geweten wat ik wilde. En alles wat ik deed stond in het teken daarvan. Nu weet ik dat niet meer. Het enige dat ik weet, is wat er nu is. Daarom rationaliseer ik alles niet meer zo. Kijk, ik zou het allerliefst zeker willen weten wat de toekomst me brengt, maar ik kan het niet weten. Het is niet anders. En ergens is het is ook wel fijn dat alle mogelijkheden nu open liggen.

Ik moet nu iets loslaten dat ik altijd heb willen vasthouden. Het gaat om veiligheid en zekerheid, het zeker willen weten hoe dingen zullen verlopen. Bijvoorbeeld dat iemand altijd van je zal houden en bij je zal blijven. Dat idee van zekerheid is nu verstoord. Maar er was nooit zekerheid, er is helemaal geen veiligheid. Het was eerder een schijnveiligheid waaraan ik mij vastklampte.

Is je leven veranderd sinds vorige zomer?

Ja, zeker. Vorig jaar ging het niet zo goed met mij. Ik zat dagen stil, deed niet echt wat, terwijl ik dat wel wilde. Ik dronk dagelijks en vaak trok ik om drie uur al een fles wijn open, buiten in de zon. Ik was niet zo gelukkig.

Nu is er ruimte voor nieuwe dingen. Ik ontmoet nieuwe mensen, nieuwe vrienden. Ze komen zomaar op mijn pad. En elke dag doe ik yoga, dat is zo lekker! En ik ben erover aan het nadenken om iets nieuws te gaan studeren, misschien wil ik gaan coachen… Alhoewel ik ook denk, waarom zou ik weer iets gaan zoeken dat er nog niet is? Ik zou ook kunnen kijken naar wat er al is, en van daaruit verdergaan.

Ik vind het leven nu leuker. Ik geniet meer. En ik voel meer, veel meer. Ik ga het leven nu aan. Ik ga alles aan. Daarvoor krijg ik veel complimenten van anderen. Ik vind het zeker niet makkelijk, maar ik doe het allemaal wel. Gewoon, omdat het zo loopt. En ook omdat ik weet dat ik het aankan.

Ben jij zelf veranderd?

Ja, ik ben heel erg veranderd. Ik laat makkelijker los. Ik moest altijd ontzettend veel van mijzelf en dat zit nog steeds in me. Altijd op zoek naar iets beters of mooiers. Dat is een belangrijke rode draad in mijn leven. Het is ook waarom ik kunst maak. Ik heb een diepe behoefte om de wereld mooier te maken dan hij is. En dat kan, voor even. Maar het scherpe randje daaraan is perfectionisme. Op zich is daar niets mis mee, maar bij mij kan het doorslaan. Ook in mijn voormalige gebruik. Ik ben gewoon vreselijk gepassioneerd, in alles wat ik doe.

Ik geniet meer. Ik voel meer. Ik ga het leven aan. Ik vind het zeker niet makkelijk, maar ik doe het allemaal wel.

Ik ben nu aan het oefenen met vertrouwen en overgave. Ik mag weer vertrouwen op wat het leven mij brengt. Ik vind het wel spannend, maar ik geef me eraan over. Ik ben het echt aan het doen.

Nogmaals, ik vind het niet makkelijk. Ik moet erg wennen aan mijn gevoel, het verdriet dat is losgekomen. En ik moet wennen aan mijzelf, met al mijn leuke en minder leuke kanten. Maar ik heb nu het idee dat ik invloed heb. Niet op mijn gevoel, maar op hoe ik kan omgaan met mijn gevoel. En ik leer nu ook om mijn gevoel te uiten aan anderen. Dat is heel erg fijn.

Hoe ga je om met gevoelens die loskomen?

‘s Ochtends word ik vaak wakker met verdriet. Ik ben heel blij dat ik nu van mezelf weet dat een deel van mijn ‘ik’ de dag op voorhand al helemaal zwart inkleurt, voordat die goed en wel is begonnen. Ik doe dat zelf. De dag hoeft niet zwart te zijn, ik heb daarin een keuze. Ik kan kleurpotloden gebruiken, ha ha. En als ik verdriet heb, mag dat er best zijn. Het hoort erbij. Ik mag best huilen.

Waarom gebruikte je?

Ik ben begonnen met blowen toen ik twaalf was. Drank kwam er rond mijn zeventiende bij. Ik ging gebruiken omdat ik de wereld om me heen niet leuk vond. Ik vond het heel heftig op aarde. En ik vond het heftig om te dealen met mensen. Ik had geen tools om met de wereld om te gaan. En ik wilde ook niet omgaan met hoe ik was. Ik heb al die dingen die bij mij hoorden, weggedrukt. Ik heb daarvoor een vervanging gevonden in het blowen.

Ik leidde een dubbelleven in die tijd. Aan de ene kant was ik iemand die alles goed kon, die niet zo veel moeite hoefde te doen om haar studie te halen, en aan de andere kant was ik die Sophie die te veel jointjes rookte en te veel bier dronk.

Wat is verslaving voor jou?

Weet je, wat ik ook heb kunnen loslaten is dat woord: verslaving. Ik heb altijd gezegd: ik ben niet verslaafd. En wat ik daarmee bedoel, is dat het niet bij mij hoort. Wat echt bij mij hoort, dat is belangrijk.

Waar ik in de loop der jaren tegenaan ben gelopen is dat wanneer ik mijn drankgebruik bespreekbaar maakte met vrienden, ze dan zeiden, oh, jij drinkt helemaal niet zoveel, het valt allemaal wel mee joh. En als ik dan zei, ja maar ik vind het wél veel, dan namen ze me niet serieus. En soms dacht ik dan zelf ook, nou misschien is het dan wel niet zo erg? Maar het enige dat telt, is wat je zelf vindt van je gebruik. Laat andere mensen niet bepalen wat te veel of te weinig is, wat goed voor je is of niet.

Had je eerder hulp gehad voor je gebruik?

Ja, ik had al heel veel therapie gehad. Voor het eerst elf jaar geleden. Elke keer ambulant: cognitieve gedragstherapie met mindfulness en antroposofische begeleiding met kunsttherapie. Ik zat op het laatst in een groep met mensen die veel ouder waren dan ik en die problemen hadden met hun kinderen, met schulden en gokken. Problemen die ik niet had. En daar ging de helft van die therapie over. Dat sloot niet aan bij mij. En ik heb campral gebruikt [een medicijn dat de behoefte aan alcohol wegneemt]. Ik ben toen een heel jaar nuchter geweest. Ik ben weer begonnen omdat ik dacht mijn behoefte aan middelen te kunnen controleren.

Ik heb altijd gezegd: ik ben niet verslaafd. Wat ik daarmee bedoel, is dat het niet bij mij hoort.

En toen, jaren later, kwam jij op mijn pad. Ik was niet op zoek. Ik ontving een mail die ging over jouw behandeling. Die voelde ik in m’n buik. Ik voelde dat ik iets mocht en kon doen. Ik was ook nieuwsgierig. Ik had al veel soorten therapie gehad en ik dacht, nou misschien is dit dan wat.

Hoe zou jij mijn therapie omschrijven?

Het is een mix van visualisatieoefeningen en ik herkende NLP en natuurlijk EMDR. In het begin vond ik het raar en onwennig. Maar ik dacht, ik probeer het wel. Ik ervaar hypnotherapie als een vorm van meditatie en concentratie. Je gaat door dingen heen, dingen die je waarneemt of voelt, door je te concentreren.

Hypnotherapie werkt voor mij omdat het iets anders is dan praten. Ik ervaar het als een soort spelletje waardoor ik meer in contact kom met mijn geestesleven en mijn gevoel. Daarmee bedoel ik niet dat ik me laat leiden door mijn emoties, dat is wat ik vroeger deed. Het gaat over de balans tussen je gedachten en je gevoel. En mijn lichaam geeft ook heel goed aan wat het wel en niet nodig heeft. Ik luister nu beter.

Wat ik ook mooi vind is dat de therapie me heeft gelaten zoals ik ben, en me heeft laten zien wie ik echt ben.

Was er een moment dat de knop om ging?

Nou, ik weet niet of het een knop was. Ik geloof daar niet zo in. Maar op een gegeven moment mocht ik jou dagelijks appen. En toen kreeg ik voor elke dag die ik niet had gedronken van jou een plaatje. Toen werd ik eigenlijk heel boos op mezelf. Ik dacht, jee… dat ik dit nodig heb. Ik lijk wel een klein kind! Ik moet gewoon stoppen! Ha ha, ja, beloning is nog steeds wel lastig voor me. Mijzelf belonen ook.

Wat me heel erg heeft geholpen, en wat me nu helpt, is die yoga. Dat heeft te maken met zelfzorg en zelfliefde. Ik ben me veel bewuster geworden dat ik zuinig mag zijn op mijn lichaam. Ik geloof in het idee dat alles wat je in je lichaam stopt, er ook weer uitkomt, letterlijk en figuurlijk. Dat gaat dus over alles: voeding, drugs, gedachtes…

Wat is het belangrijkste dat je hebt geleerd?

Tijdens een sessie heb ik mijzelf, als kind, gered. Zo heb ik ervaren dat ik invloed heb en dat ik alles kan veranderen. Niet wat er is gebeurd, maar wel hoe ik het beleef. Nu weet ik dat ik alles kan alles beïnvloeden op mijn manier. Als ik geen slaaf meer wil zijn, nou dan ben ik geen slaaf meer. Als ik geen plaatjes meer zwart wil inkleuren, dan doe ik dat niet meer. Ik kan veranderen hoe ik erin sta. Mijn houding is een keuze. Ik heb een keuze.

Welk advies zou jij geven aan iemand met een middelenprobleem?

Ik vind dat moeilijk. Het hebben van een onaangename gewoonte is lastig. We lopen er niet mee te koop. Het is lastig voor een ander om erachter te komen. Ik had er ook niemand over verteld. En ook nu hou ik het nog een beetje bij mijzelf. Het is iets heel persoonlijks, privé.

Ik heb invloed. Ik kan dingen veranderen. Niet wat er gebeurt, maar wel hoe ik erin sta. Ik heb een keuze.

Als ervaringsdeskundige weet ik ook dat iemand pas iets kan doen op het moment dat hij of zij daar klaar voor is. Als je midden in die verslaving zit, ga je zelf niet op zoek. Je kan iemand niet dwingen om hulp te zoeken. Iemand moet het zelf doen. En soms moet er iets heel ingrijpends gebeuren voordat je dingen gaat inzien. Voordat je wordt geconfronteerd met het leven.

Of soms komen dingen, komt hulp, op je pad. Zoals bij mij. En daarvoor kun je openstaan. Het belangrijkste is: je hoeft niet verslaafd te zijn. Je kunt er iets aan veranderen. Dus misschien deze tip: sta open voor wat er langskomt.

Vind jij dit ook een mooi verhaal en wil je anderen ermee inspireren? Dat kan door op de share-knoppen te drukken. Dank je wel!