Als je dit leest is er een goede kans dat je kampt met een hardnekkige gewoonte of misschien wel een verslaving. Of wellicht ben je een medestrijder in het gevecht tegen de verslaving of eetstoornis van een dierbare. Hoe is het voor je om continu in gevecht te zijn? Wat levert het je op? En tegen wie of wat vecht je eigenlijk precies?
I hold a beast, an angel, and a madman in me, and my enquiry is as to their working, and my problem is their subjugation and victory, downthrow and upheaval, and my effort is their self-expression.
Als je een verslaving of eetstoornis hebt herken je vast wel iets in de innerlijke strijd van Dylan Thomas, de aan alcohol verslaafde dichter. Het is het gekmakende ingeklemd zitten tussen het bekende duiveltje dat je verleidt tot handelingen waarvan je achteraf spijt krijgt, en het engeltje dat je probeert te redden van de teloorgang. Als je een naaste bent van iemand met een verslaving, is het mogelijk dat jij jezelf ziet als die hardwerkende engel die strijdt tegen de demonen van je dierbare.
Het afgelopen jaar ben ik begonnen aan een boek, een boek dat ik zelf schrijf welteverstaan. Het is een beestenklus en ik heb nog een lange weg te gaan, maar ben inmiddels ook al een eind gevorderd. Genoeg om nu een tipje van de sluier op te lichten.
Het boek in wording is mijn kijk op verslaving en herstel uitgewerkt in een integratieve behandelmethodiek. Ik schrijf voor een breed scala aan professionele hulpverleners – coaches, ervaringswerkers, counselors, therapeuten, psychologen – die werken of willen werken met mensen die kampen met hardnekkige gewoontes, verslavingen aan middelen of gedragspatronen, eetproblemen of andere dwangmatigheden. Ook wie mensen begeleidt die al in herstel zijn, dus geen actieve verslaving of eetstoornis meer hebben, kan er veel aan hebben.
Een verslaving is iets waardoor je jezelf stom vindt, schaamt, of schuldig voelt, en dat je daarom voor anderen en jezelf probeert te verbergen. In dit blog geef ik je handvatten om de destructieve cyclus van zelfafwijzing los te laten en verbinding te maken met wie je werkelijk bent.
Met bovenstaande definitie van verslaving onderkent Jan Geurtz (in zijn boek De verslaving voorbij) dat een verslaving onlosmakelijk verbonden is met jezelf veroordelen, afwijzen en verbergen – en wat mij betreft geldt dat ook voor een eetstoornis. Een verslaving of eetstoornis is op zich al een afwijzing van een deel van jezelf: je mag ‘iets’ niet voelen of ‘zo’ niet zijn en daarom vermijd en bestrijd je dat met het middel of gedrag waaraan je verslaafd bent geraakt. Schuld en schaamte komen daar nog eens bovenop als veroordeling van die zelfafwijzing.
Er zijn mensen die de huidige periode als een cadeau beleven en zichzelf én hun levenskracht terugvinden dankzij de coronacrisis. Marin, herstellende van anorexia, is een van hen: “Deze dagen zijn voor mij essentieel. Dit is een manier van de natuur om mij duidelijk te maken: Cut the crap en focus gewoon op het hier en nu.”
De afgelopen weken vond ik emotioneel gezien behoorlijk verwarrend. Afwisselend heb ik mij onrustig gevoeld door de onophoudelijke stroom aan informatie, onzeker over de toekomst, daadkrachtig in het aanpassen van mijn werkzaamheden (sessies op 1,5 meter afstand of online) en regelmatig ook geïrriteerd door meningen en gedragingen die mij niet aanstaan. Sommige cliënten in mijn praktijk hebben het erg lastig; andere stemmen me vrolijk door de verrassend positieve ontwikkelingen die zij nu meemaken.
Herstellen van een verslaving is een heel persoonlijk proces. Leren voelen en daarin kwetsbaar durven zijn horen er, wat mij betreft, onlosmakelijk bij. In dit blog vertel ik hoe ik vervreemd raakte van mijn gevoelsleven en verhuisde naar mijn hoofd. In het vervolg beschrijf ik de terugreis, van het denken naar weer kunnen voelen.
